Longcarcinoom; wat is het?

In 2020 kregen 13.910 mensen [2] in Nederland de diagnose longkanker. Bij ongeveer de helft van deze mensen is er op dat moment al sprake van uitgezaaide longkanker. In 2020 zijn zo’n 10.233 [3] mensen overleden aan longcarcinoom (5.841 [3] mannen en 4.392 [3] vrouwen). Dit maakt longcarcinoom het type kanker met de hoogste sterfte [3] in Nederland. Ook de vijfjaarsoverleving ligt voor longkanker relatief laag: 20% [4]. In het geval van melanoom is dit, ter vergelijking, bijna 50%.

Novartis richt zich in haar onderzoeken en ontwikkeling van medicatie voornamelijk op gemetastaseerd longcarcinoom. Bij de behandeling van gemetastaseerd longcarcinoom is het ons doel om het leven van de patiënt te verlengen met daarbij een zo goed mogelijke kwaliteit van leven.

Soorten Longcarcinoom

Wanneer er sprake is van gemetastaseerd longcarcinoom, zijn er twee soorten kanker die het meest voorkomen:

Kleincellig longcarcinoom - SCLC
Ongeveer 15% [5] van de patiënten met longkanker heeft kleincellig longcarcinoom. Kleincellige longkanker bestaat uit kleine cellen die zich snel delen [6].

Niet-kleincellig longcarcinoom - NSCLC
De meest voorkomende vorm (80%) [7] van longkanker is niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC). Genetisch onderzoek heeft aangetoond dat NSCLC niet een enkele ziekte is, maar eerder een ‘mix’ van verschillende soorten kanker met specifieke genetische verschillen. Door deze verschillen kunnen longkankermedicijnen worden ontwikkeld die zich richten op specifieke genen.

Er zijn drie vormen van niet-kleincellig longcarcinoom [8]:

• adenocarcinoom
• plaveiselcelcarcinoom
• grootcellig carcinoom

De behandeling van deze subsoorten is verschillend. Bij bijvoorbeeld adenocarcinoom kunnen er bepaalde afwijkingen in het DNA van de kankercellen (mutaties) aanwezig zijn (vaker dan bij andere vormen).
 

Belang van precision medicine en het bepalen van de mutatiestatus

Vroegtijdig testen van de mutatiestatus helpt om een juiste behandelkeuze te kunnen maken.

De meest voorkomende mutaties bij adenocarcinoom zijn afwijkingen [9] in KRAS en EGFR. Maar ook voor de zeldzamere mutaties: ALK, BRAF, HER2, MET, NTRK, NRG1, RET en ROS1 is het vroegtijdig testen belangrijk, omdat hier tegenwoordig wel een (levensverlengende) behandeling voor beschikbaar is (al dan niet via een studie of compassionate use programma).

 

Behandeling (gemetastaseerd) longcarcinoom

De behandeling van longcarcinoom hangt onder andere af van het stadium. Bij Novartis richten we ons voornamelijk op het behandelen in de gemetastaseerde setting (stadium IV/ IIIb/c) omdat medicamenteuze behandeling hier effectief kan zijn, bijvoorbeeld systemische therapie.

 

Ziekenhuizen gespecialiseerd in doelgerichte therapie longcarcinoom

De NVALT heeft vastgesteld dat mutaties en genfusies die minder vaak voorkomen dan 5% alléén behandeld mogen worden in een van de zeven expertisecentra:

• Amsterdam Universitair Medisch Centrum, locatie Vumc
  https://www.vumc.nl/zorg/expertisecentra-en-specialismen/longziekten.htm [10]
   
• Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam
  https://www.avl.nl/voorbereiding-afspraak/afdelingen-en-centra/avl-longkankercentrum/ [11] 
   
• Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam
  https://www.erasmusmc.nl/nl-nl/kankerinstituut/patientenzorg/aandoeningen/niet-kleincellige-longkanker [12]
   
• Maastricht Universitair Medisch Centrum+
  https://oncologie.mumc.nl/kankersoorten/longkanker/longkanker [13]
   
• Universitair Medisch Centrum Groningen
  https://www.umcg.nl/-/longkanker-over-de-ziekte [14]
   
• RadboudUMC Nijmegen
  https://www.radboudumc.nl/patientenzorg/aandoeningen/longkanker [15]
   
• Leids Universitair Medisch Centrum
  https://www.lumc.nl/org/oncologie-centrum/patienten/ziektes-en-aandoeningen/longkanker/behandeling/ [16]

 

Onderzoek

Novartis blijft zich inzetten voor de bestrijding van longcarcinoom. Naast afgeronde klinische onderzoeken blijven we andere medicijnen en andere methoden ontwikkelen voor de doelgerichte behandeling van longcarcinoom.

 

Samenwerking met patiëntenorganisaties

Longkanker Nederland: https://www.longkankernederland.nl/ [17]